Kampanyayla kamuoyunda farkındalık oluşturmayı hedefleyen KAÇUV, erken teşhisin değerine dikkat çekiyor.
Türkiye’de maddi meseleleri nedeniyle tedavileri aksama riski taşıyan çocuklarda tedavinin sürekliliğini sağlamak maksadıyla kurulan Kanserli Çocuklara Umut Vakfı (KAÇUV), ayrıyeten tedavi sürecinde değerli bir ihtiyaç olan psikososyal takviye hizmetleri, çocuk psikolojisine uygun tedavi ortamının sağlanması ve desteklenmesi üzere çalışmalar yürütmektedir. KAÇUV, 2-8 Kasım Lösemili Çocuklar Haftası’nda erken teşhisin kıymetine dikkat çekiyor. Dünya genelinde yılda 300 bin, Türkiye’de ise nükslerle birlikte 5 bine yakın çocuk ve gence kanser tanısı konuyor. Lösemi 0-18 yaş aralığında görülen kanser cinslerinde birinci sırada yer alıyor. KAÇUV, Lösemili Çocuklar Haftası’nda lösemiye dikkat çekmek için “Umutlu Biriyim” kampanyasını başlattı. Vakıf bu kampanyayla, “Siz de bu büyük, umutlu ailenin bir modülü olun, Lösemili Çocuklar Haftası’nda yapacağınız bağışlarla tedavi gören çocuklardan birinin umudu olun” dedi.
Löseminin birçok tipi bulunuyor
KAÇUV Yönetim Kurulu Lideri Prof. Dr. İnci Yıldız, erken teşhisin kıymetine dikkat çekerek lösemiyle ilgili şu bilgileri verdi:
“Lösemi bir başka deyişle kan kanseri, kan hücrelerinin ve bu hücrelerin öncülerinin bedende olağandışı halde çoğalmasıyla ortaya çıkan, çıktığı dokuyu harap eden yahut etrafa ve uzak dokulara da yayılabilen bir hastalıktır. Löseminin birçok tipi var. Bunlardan biri olan ‘akut lenfoblastik lösemi (ALL)’, çocuklarda en sık görülen tiptir. Çocuklarda ikinci sıklıkta görülen tip ‘akut miyeloid lösemi (AML)’dir. Bu iki tip süratli ilerleyen lösemilerdir. Çocuklarda çok ender görülen bir tip ise ‘kronik miyeloid lösemidir (KML).”
Ateş, halsizlik, deri kanamaları birinci belirtilerdir
Löseminin oluşmasında çevresel faktörlerin yanı sıra birtakım genetik yatkınlıkların taban hazırladığını belirten Prof. Dr. İnci Yıldız, bu hastalığın belirtileriyle ilgili şunları söyledi:
“Lösemi ekseriyetle ani başlayan belirtiler ile ortaya çıkabildiği üzere bir kısmında sinsi ve yavaş ilerleyen, aylar süren bir seyir de gösterebilir. Ateş, tekrarlayan enfeksiyonlar, lenf bezlerinde büyüme, kemik ağrıları, halsizlik, deri kanamaları, burun kanamaları, iştahsızlık, kilo kaybı, geceleri çok terleme, karın ağrısı öbür saptanan belirtilerdir. Karaciğer ve dalakta büyüme gözlenebilir. Akut miyeloid lösemi (AML) tipinde diş eti şişlikleri, ağız içi ve deri altı kitleleri görülebilir. AML’nin M3 alt tipinde teşhis periyodunda kanama çok sık görülen bir belirtidir.
“Akut lenfoblastik lösemide (ALL) olguların yüzde 90’ı ilaç ile büsbütün düzelebilir”
“Bu kanser çeşidinde ilaç tedavisi (kemoterapi) uygulanarak lösemili hücreleri yok etmek hedeflenir. Akut lenfoblastik lösemide (ALL) olguların yüzde 90’ı çoklu ilaç tedavisi ile büsbütün düzelebilir. Fakat yüzde 10 kadarında kök hücre nakli gerekebilir. Akut miyeloid lösemide (AML) ise kök hücre nakline yüzde 30-50 civarında gereksinim olur. Kök hücre naklinde, hastalıklı kemik iliğinin yerine bir vericiden alınan sağlıklı kök hücreler konur. Kimi lösemi tiplerinde hastalığın beyefendisine ve omuriliğe yayılmasını önlemek yahut yayılım varsa tedavi etmek için ışın tedavisi (radyoterapi) uygulanabilir”
Erken teşhis güzelleşmede değerli bir faktör
Bu hastalıkta dikkat edilmesi gerekenler konusunda da bilgi veren Yıldız, şu ikazlarda bulundu:
- Erken teşhis her hastalıkta olduğu üzere lösemide de çok değerli. Aileler bu belirtileri gördüklerinde kesinlikle bir uzmana başvurmalı.
- ALL tanısı konan çocukların yüzde 98-99’u birinci tedavide kemik iliğinde güzelleşme hali gösterir. Yani kemik iliğinde mikroskop altında görülen lösemili hücre oranı yüzde 5’in altına iner. Yaklaşık iki yıl süren bir tedavi sonrasında hastaların yüzde 80-90’ı büsbütün düzgünleşir.
- AML’li hastalarda muvaffakiyet daha düşüktür. Lösemilerde tedavi muvaffakiyetini etkileyen faktörlerin başında yaş ve akyuvar (lökosit) sayısı gelir. Hastalığın seyri 1-6 yaş ortası çocuklarda daha düzgündür. Lökosit sayısı 20.000/mm3 altında olan hastalar daha âlâ seyirlidir.
- Hastalarda, tedavinin tamamlanmasından sonraki birinci iki yıl içinde nüks görülebilir. Bu nedenle bu iki yıl mühletince her ay muayene ve kan tetkikleri ile çocuğunuz yakından izlenmelidir.
- Sonraki yıllarda yıllık takip yapılmalıdır. Hastalar hormonal eksiklikler, obezite, ikincil kanserler üzere sıkıntılar açısından izlenmelidir.
- Genellikle kök hücre nakli yapılmamış hastalarda doğurganlık olağandır. Kalbe ziyanlı kimi kemoterapi ilaçları nedeniyle hastalarda kalp de izlenmelidir.
Sonuç olarak lösemi kuvvetli bir süreç olsa da büyük oranda uygunlaşan bir hastalıktır, kâfi ki gecikilmesin. Tedavi sürecinde daha fazla çocuğa ulaşabilmek için KAÇUV’a bağış yapmak isteyenler kacuv adresini ziyaret edebilirler.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı