“Cumhuriyet tarihi” Yazıevi Buluşmaları’nda konuşuldu
Nilüfer Belediyesi’nin düzenlediği “Cumhuriyet: Kimin, Neden?” bahisli söyleşiye katılan Prof. Dr. Mete Kaan Kaynar, bedelli bilgiler paylaştı. Yaşanan süreçlere değinen Kaynar, “Meclis’in güçlenmesi ve Anayasa’nın uygulanması gerekir. Şayet Anayasa uygulanmıyorsa, Cumhuriyet de yoktur” sözlerini kullandı.
Nilüfer Belediyesi Yazıevi Buluşmaları’nda, sanatseverleri Türk edebiyatının ve düşün dünyasının kıymetli isimleriyle bir ortaya getirmeye devam ediyor. Nilüfer Belediyesi’nin Misi Yazıevi’nde ağırladığı; Türkiye’nin yakın siyasi tarihini ele alan çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. Mete Kaan Kaynar, Nâzım Hikmet Kültürevi Balaban Salonu’nda “Cumhuriyet: Kimin, Neden?” bahisli bir söyleşi gerçekleştirdi.
Cumhuriyet kavramını tarihi bağlamda ele alan Kaynar, farklı ülkelerde yaşanan dönüşümlerden örnekler verdi. “Cumhuriyet, tüm dünya halklarının güzel idare talebi sonucunda ortaya çıkmıştır” diyen Kaynar, Osmanlı İmparatorluğu’nun 19. yüzyıldaki durumu ile Avrupa’daki büyük değişim periyotlarını karşılaştırdı.
İngiltere’nin 16. yüzyılda iç savaş tehlikesiyle karşı karşıya kaldığını hatırlatan Kaynar, “Onlar onarım süreciyle tahlil üretirken, bizde bu süreç Tanzimat ile karşılık buldu. Lakin onlar bu değişimi 1600’lü yıllarda yaşarken, bizde 1800’lü yıllara sarktı” dedi.
Prof. Dr. Mete Kaan Kaynar, uygun idare denildiğinde parlamento, anayasa ve bunların sürekliliğinin temel alındığını belirterek, “Bunların Türk tarihindeki karşılığı ise Teşkîlât-ı Esâsiye ve Hâkimiyet-i Milliye’dir” diye konuştu.
Osmanlı Devleti’nin parçalanma sürecine de değinen Kaynar, “19. yüzyılda Osmanlı Devleti Bulgaristan, Yunanistan üzere topraklarını kaybetti. Periyodun yöneticileri, ‘İmparatorluğu nasıl ayakta tutarız?’ sorusuna cevap arıyordu. Bu süreçte Cumhuriyet fikri de özel sohbetlerde tartışılmaya başlandı. Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları da bu kanıyı konuşanlar arasındaydı” tabirlerini kullandı.
Cumhuriyet’in ilan sürecini de anlatan Kaynar, sürecin 4 Ekim’de son İngiliz askerinin İstanbul’dan ayrılmasıyla sürat kazandığını belirtti. Kaynar, 9 Ekim’de Ankara’nın başşehir olması için Meclis’e yasa tasarısı verildiğini, akabinde anayasa komitesinin kurulduğunu ve 29 Ekim’de Cumhuriyet’in ilan edildiğini söyledi.
“CUMHURİYET DEMOKRASİDİR”
“Cumhuriyet demokrasidir” diyen Kaynar, “Meclis’in güçlenmesi ve Anayasa’nın uygulanması gerekir. Şayet Anayasa uygulanmıyorsa, Cumhuriyet de yoktur” tabirlerini kullandı.
Söyleşinin sonunda Prof. Dr. Mete Kaan Kaynar, iştirakçilerin sorularını da yanıtladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı